Pour
    Le  Merite

Armia Niemiecka w czasie I w.ś.
1914 - 1918


SKUTKI WIELKIEJ WOJNY 1914 - 1918

Europa 1918 Uwarunkowania polityczne :

Pierwsza wojna światowa trwała 4 lata i 3 miesiące i wstrząsnęła dotychczasową strukturą i porządkiem Europy, a nawet całego świata, spowodowała głębokie przeobrażenia polityczne i ustrojowe na znacznych obszarach globu, dla wielu krajów, zwłaszcza gospodarczo rozwiniętych, zakończyła długo później wspominaną "belle epoque" przeszło 40-letniego pokoju, postępu oraz wzrastającego dobrobytu. Największa z dotychczasowych w historii ludzkości wojen, która przerwała życie blisko 10 mln żołnierzy oraz trudnej do ustalenia liczby ludności cywilnej, zmarłej na skutek działań wojennych, głodu chorób i epidemii, zaostrzyła narastające od dziesięcioleci konflikty klasowe i narodowe. W listopadzie 1918 roku z chwilą ostatecznego zakończenia wielkiej wojny, dobiegła kresu "La belle epoque" - epoka parlamentaryzmu, liberalizmu, demokratyzacji, w bardzo znacznej mierze epoka monarchizmu i względnej stabilizacji warunków życia znacznej części Europy. Rozpoczął się okres następny, trudny i groźny, wojen jeszcze bardziej okrutnych, dyktatur, totalitaryzmu, obozów koncentracyjnych, brutalizacji polityki oraz znacznej brutalizacji życia społecznego. W ostatecznym rozrachunku doprowadziło to do wybuchu kolejnej wojny światowej, jeszcze bardziej krwawej i okrutnej od swojej poprzedniczki.

MENU DZIAŁU

Geneza wojny

Plany wojenne

Sarajewo 1914

Rok 1914

Rok 1915

Rok 1916

Rok 1917

Rok 1918

Bilans wojny

Link powrotny do :

działu : WOJNA

Jesienią 1918 roku z chwilą umilknięcia huku salw armatnich, Europa budziła się do nowego pokojowego bytu. Była to już jednak zupełnie inna Europa od tej, którą była latem 1914 roku. Głównie zmieniła się jej mapa polityczna i dotychczasowe granice, zwłaszcza widoczne to było we wschodniej, centralnej i południowej części kontynentu. Upadły trzy główne dynastie panujące: Habsburgów, Hohenzollernów i Romanowów. Wojnę przegrały ostatecznie państwa centralne: Austro-Węgry, Bułgaria, Niemcy i Turcja. Wszystkie te państwa utraciły znaczne tereny, które należały do nich przed wybuchem wojny. Największe konsekwencje wskutek przegranej wojny poniosła naddunajska i wielonarodowa monarchia Habsburgów. Państwo to jako jednolity organizm państwowy rozpadło się całkowicie i zniknęło ostatecznie z mapy politycznej Europy. Na jej miejsce powstały nowe państwa: Austria zmniejszona do obszarów zamieszkałych przez narodowość niemiecką, Węgry również znacznie okrojone terytorialnie na korzyść otaczających je państw oraz po wielowiekowej przynależności do monarchii habsburskiej odrodziło się niepodległe państwo Czechów i Słowaków (Czechosłowacja). Pozostałe obszary przyłączone zostały do istniejących wcześniej państw narodowych takich jak: Włochy, Rumunia i Serbia, która wkrótce później została przemianowana na Jugosławię. Na upadku Austro-Węgier skorzystała też Polska, która po 123 latach zaborów odzyskała własną niepodległość, a ziemie austriackiej Galicji weszły w skład odrodzonego państwa.

Drugim wielkim przegranym w tej wojnie były Niemcy, które utraciły spore obszary dotychczasowego terytorium. Alzację i Lotaryngię na rzecz Francji, północny Szlezwik na rzecz Danii, prowincję poznańską oraz część Górnego Śląska i Prus Zachodnich na rzecz Polski. W toku wojny Niemcy utraciły też wszystkie swoje kolonie. W stosunku do Niemiec zwycięskie państwa alianckie wyciągnęły dalsze konsekwencje restrykcyjne, które formalną i rzeczywistą moc prawną uzyskały ostatecznie po zatwierdzeniu i podpisaniu traktatu wersalskiego 28.06.1919 roku, czyli dokładnie w 5 lat po dokonanym zamachu w Sarajewie. Trzecim wielkim przegranym okazała się Rosja, mimo że rozpoczęła wojnę po stronie państw zwycięskich. Ale nie była to już ta sama Rosja, która do wojny przystępowała. Nie było już monarchii Romanowych, którą obaliła rewolucja lutowa 1917 roku, a którą później zastąpiła druga rewolucja - październikowa. W jej wyniku władzę przejeli bolszewicy i od tej pory rozpoczęli budowę pierwszego na świecie państwa socjalistycznego (komunistycznego), walcząc na wszystkich frontach z interwencją mocarstw zachodnich oraz ze zwolennikami dawnego ustroju, którzy dążyli do obalenia władz komunistycznych. Olbrzymie obszary państwa rosyjskiego pogrążyć się miały w odmętach pięcioletniej wojny domowej. Na obszarach Rosji uzyskały niepodległość takie państwa jak: Finlandia, Estonia, Łotwa, Litwa oraz Polska. Płomień rewolucji z Rosji przelał się także do innych państw. Wrzenie rewolucyjne objęło także pokonane Niemcy, było one bezpośrednią przyczyną upadku II Rzeszy. Rewolucja objęła swym zasięgiem także terytorium Węgier, stłumiona została przez interweniujące wojska okalających je państw. Takie właśnie, w wielkim skrócie przedstawione, były najważniejsze polityczne skutki i następstwa I wojny światowej.

tekst własny :  na podstawie źródeł

Powrót na stronę główną działu : WOJNA
Copyright 2004 © by Home Page   All rights reserved. ®