Pour
    Le  Merite

Armia Niemiecka w czasie I w.ś.
1914 - 1918


DZIAŁANIA WOJENNE NA LĄDZIE W 1918 ROKU


ZARYS NAJWAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ MILITARNYCH NA FRONTACH

Przebieg wojny : Działania wojenne 1918 roku

Dowództwo niemieckie oceniając realnie coraz bardziej ograniczone możliwości kontynuowania wojny, zdecydowało wzmóc wysiłki dla zwycięskiego rozstrzygnięcia wojny lub dla osiągnięcia znośnych warunków pokojowych, zanim wprowadzone zostaną na front zach. główne siły wojsk amer. W tym celu, wykorzystując zamieranie walk na froncie wsch., zaplanowało na początku 1918 rozstrzygającą operację zaczepną na froncie zach. Państwa Ententy zamierzały natomiast rozpocząć decydującą ofensywę na wszystkich frontach dopiero latem 1918, po wprowadzeniu do działań większych sił amerykańskich.

Zakończenie wojny planowano na rok 1919. Jednakże wydarzenia w Rosji, następnie działania niem. wpłynęły na zintensyfikowanie operacji sił Ententy. Dla usprawnienia działań koalicyjnych powołano Międzysojuszniczy Komitet Wojenny i Najwyższą Radę Wojenną. Naczelnym wodzem sił sprzymierzonych został marszałek Foch.

zniszczenia na froncie zach. Front zachodni :

Niemieckie naczelne dow. planowało wykonanie głównego uderzenia na odcinku brytyjskim w Pikardii, osiągnięcie wybrzeża Kanału i wyeliminowanie z walki armii bryt. i belg. Dla zrealizowania tego zamierzenia Niemcy skoncentrowali trzy armie (17, 2 i 18 A) w sile 76 dywizji, ponad 6.600 dział i 1.000 samolotów. Operacja rozpoczęła się 21.03 uderzeniem niem. w rejonie St. Quentin i Bapaume. W wyniku zaskoczenia Niemcy przełamali obronę wojsk Ententy i osiągnęli znaczne sukcesy terenowe.

Niemniej jednak do 28.03 wojskom sprzymierzonym, zwłaszcza dzięki umiejętnemu manewrowaniu odwodami przez gen. Focha, udało się opanować sytuację i załamać dalsze natarcia niem. na Arras, Peronne, Amiens i Noyon. 06.04 doszło do stabilizacji frontu. 09.04 Niemcy podjęli z kolei próbę rozwinięcia natarcia we Flandrii. I tym razem Niemcy, chociaż zadali 1 i 2 A bryt. znaczne straty oraz uzyskali sukcesy terenowe, zostali zatrzymani przez odwody i nie osiągnęli celu operacyjnego - wybrzeża Kanału La Manche: 29.04 zostali zatrzymani na linii La Bassee, Merville, Bailleul, Kemmel, Langemark. 24.04 w kierunku Amiens na styku wojsk bryt. i franc. przeszła do natarcia 2 A niem., ale po gwałtownych walkach została zatrzymana.

Niemiecka ofensywa na froncie brytyjskim mimo osiągnięcia znacznych zysków terenowych nie przyniosła realnego sukcesu strategicznego, co postawiło armię niem. w ciężkiej sytuacji ogólnej. Niemieckie nacz. dowództwo nie zrezygnowało jednak z działań zaczepnych i postanowiło uderzyć na odcinku francuskim między Noyon i Reims przez Chemin des Dames w celu odciągnięcia odwodów z frontu bryt., na który zamierzano później uderzyć.

MENU DZIAŁU

Geneza wojny

Plany wojenne

Sarajewo 1914

Rok 1914

Rok 1915

Rok 1916

Rok 1917

Bilans wojny

Skutki wojny

Link powrotny do :

działu : WOJNA

UWAGA - STOPKA INFORMACYJNA

Bardziej szczegółowe dane dotyczące działań wojennych toczących się na lądzie podczas I w. ś. zawarte bedą w temacie bitwy. Obecnie temat ten jest w fazie projektu i realizacji.




ostatnie chwile na froncie zach. 27.05 niemieckie 7 i 1 A rozpoczęły natarcie w pasie ok. 40 km. Osiagając pełne zaskoczenie zajęły Chemis des Dames, sforsowały rzekę Aisne i Vesle, 29.05 zdobyły Soissons i rozwijały natarcie ku Marnie, nad którą wyszli 30/31.05, wdzierając się klinem w obronę przeciwnika na głębokość 60 km. Na skutek narastania sił franc. Niemcy nie zdołali zdobyć na wschodnim boku klina Reims, a na zachodnim lasów Villers-Cotterets. 09.06 niem. 18 A uderzyła na zachodni odcinek obrony franc. między Montdidier i Noyon na Compiegne, ale jej natarcie załamało się 15.06 na obronie 3 A franc.

Natarcie niemieckie postawiło w ciężkiej sytuacji armię franc., rozciągnięto jej front, osłabiło odwody i zadało znaczne straty. Niemcy oceniwszy, iż nie udało się im odciągnąć odwodów nieprzyjaciela z frontu bryt., zaniechali ofensywy we Flandrii i postanowili siłami 7, 1 i 3 A (48 dywizji, 6.353 działa, 900 samolotów) uderzyć po obu stronach Reims w celu opanowania rejonu tego miasta i sforsowania Marny. Przygotowania niemieckie dowództwo wojsk sprzymierzonych rozpoznało w porę.

Generał Foch postanowił siłami 4, 5 i 6 A prowadzić elastyczną obronę na kierunku uderzenia nieprzyjaciela, jednocześnie zaś 10 A przy współdziałaniu z 6 A uderzyć w zachodnie skrzydło klina niemieckiego na kierunku Villers-Cotterets-Soissons. Natarcie niem. rozpoczęło się 15.07 na wschód od Reims; załamało się na pozycjach wysuniętych, na pd.-zach. od tego miasta doprowadziło do sforsowania Marny, ale 17.07 utknęło przed II pasem obrony franc. Niemieckie naczelne dowództwo mimo niepowodzenia nad Marną zamierzało podjąć z kolei odkładane natarcie we Flandrii, ale już 18.07 z rejonu Villers-Cotterrets zapoczątkowały przeciwnatarcie francuska 10 i 6 A.

W wyniku masowego użycia czołgów wojska franc. zajęły 02.08 Soissons, ścinając ostatecznie klin niem. wysuniety ku Marnie, 03.08 osiągnęły rzekę Vesle. Załamanie się niem. ofensywy lipcowej i kontrofensywa franc. na Soissons położyły ostatecznie kres desperackiej strategii niem. naczelnego dowództwa i idei zwycięskiej "bitwy o pokój". Poniesione przez Niemcy straty sięgające ogółem 1 mln żołnierzy uniemożliwiły skuteczne prowadzenie wojny na zachodzie. Tymczasem państwa Ententy, wzmocnione wojskami amer. (ich liczebność w Europie w połowie 1918 sięgała 1 mln żołnierzy i 24 dywizji), przystąpiły do przygotowania przeciwnatarcia strategicznego na dużą skalę.

wojska bryt. w Mons Armie Ententy miały dużą przewagę w środkach technicznych, głównie w czołgach, lotnictwie i artylerii. Ofensywę generalną dowództwo wojsk sojuszniczych zaplanowało na późną jesień. Przedtem, 24.07, postanowiło prowadzić operacje o celach ograniczonych dla osłabienia i rozczłonkowania sił niemieckich. 08.08 wojska bryt.-franc. uderzyły na kierunku Amiens-St.Quentin i już pierwszego dnia przełamały obronę 2 i 18 A niem. w pasie Albert, Montdidier, Albew. Był to tzw. "czarny dzień" armii niemieckiej. Do 12.08 wojska alianckie przesunęły linię frontu na tym odcinku o 60 km.

W połowie sierpnia nacierały od Arras do Soissons i do 04.09 wyparły Niemców na linię Zygfryda. We wrześniu wojska niem. zmuszone były wycofać się pod naciskiem brytyjskim z występu pod Armentieres, a Amerykanów z klina St. Mihel. Dowództwo niem., dążąc do utrzymania za wszelką cenę posiadanych rubieży, rozbudowywało na tyłach kolejne linie obronne ("Hermann", "Hunding", "Brunhild", "Antwerpia-Moza" i inne). W końcu września wojska Ententy rozpoczęły masowe natarcia na różnych odcinkach frontu przy użyciu ok. 109 dywizji, przełamując w wielu miejscach obronę niemiecką.

Pobite w krwawych walkach wojska niem. musiały kolejno opuszczać zdobyte tereny północnej Francji i Flandrii, przegrywając bitwy pod Valenciennes, nad rzeką Lys i pod Vouziers. 04.11 armie Ententy przełamały niem. pozycje tyłowe. Klęski niemieckie na froncie i rewolucja w Niemczech zmusiły dowództwo niem. do podpisania 11.11 zawieszenia broni.

Brześć 03.03.1918 Front wschodni :

Toczące się w Brześciu rokowania pokojowe zostały zerwane przez Niemców. W wyniku podpisania 09.02.1918 separatystycznego układu z tzw. Ukraińską Radą Centralną wojska austr.-niem. przystąpiły do okupacji Ukrainy, a 18.02 rozpoczęły ofensywę na całym froncie oraz działania morskie na Bałtyku i M. Czarnym. Na Piotrogród nacierała pn.-wsch. grupa wojsk niem., uderzając na Psków, Narwę i Dorpat (Tartu). Na Moskwę uderzała centralna grupa wojsk niem., a w kierunku Kijowa, Charkowa i Rostowa rozwijała natarcie z rej. Kowla pd.-wsch. grupa wojsk niemieckich.

Tworząca się w tym czasie bolszewicka Armia Czerwona zadała wojskom niem. duże straty i powstrzymała ich natarcie na przedpolach Piotrogrodu. Ciężka sytuacja kraju zmusiła jednak rząd bolszewicki do wznowienia rokowań i przyjęcia niekorzystnych warunków pokojowych. Na mocy traktatu brzeskiego (podpisanego 03.03) wojska niem. zatrzymały się na zajętych rubieżach na kierunku centralnym i północnym, natomiast zgodnie z układem z Ukraińską Radą Centralną zajęły do maja niemal całą Ukrainę, następnie naruszając warunki traktatu, zajęły Rostów nad Donem i dopiero w rejonie Tamania i Batajska zostały zatrzymane przez Armię Czerwoną.

Brześć 03.03.1918 W październiku 1918 niem.-austr. wojska okupacyjne liczyły ok. 700.000 ludzi. W tym czasie do akcji interwencyjnej w Rosji przystąpiły państwa Ententy, które nie uznały traktatu brzeskiego i pod pretekstem obrony Rosji przed państwami centralnymi zaczęły wysadzać swe wojska na północy w Murmańsku (09.07), w Archangielsku (02.08), na Dalekim Wschodzie i na południu Rosji. 04.08 wojska bryt. zajęły Baku i weszły do Turkiestanu. W Rosji w ten sposób narastała wojna domowa, albowiem rząd bolszewicki musiał także walczyć na froncie wewnętrznym z siłami mu wrogimi - antybolszewickimi.

Klęski wojenne na froncie zachodnim i wybuch rewolucji w Niemczech, a także ostateczny rozpad monarchii Austro-Węgier, zmusiły okupacyjne wojska niemiecko-austriackie do ostatecznego opuszczenia terenów Rosji.

Front włoski :

Dowództwo niem. zmierzając do związania części sił Ententy wywarło nacisk na dowództwo austro-węg., by przeprowadziło ono operację zaczepną na froncie włoskim. W warunkach ogólnej przewagi nieprzyjaciela (56 dywizji piechoty, w tym 2 franc., 3 bryt. i 1 czeska, 4 dywizje kaw., 7.550 dział i 524 samoloty) wojska austro-węg. (47 dywizji piech., 7 dywizji kaw., 6.833 działa i 280 samolotów) uderzyły 15.06 przez dolną Piawę i zdobyły na jej prawym brzegu przyczółki. Napotkały jednak dobrze zorganizowaną obronę i po ciężkich walkach zostały zmuszone 25.06 do wycofania się na lewy brzeg Piawy.

Do planowanej we wrześniu kolejnej operacji zaczepnej państw centralnych już nie doszło. Wojska austro-węg. osłabione walkami ulegały rozkładowi pod wpływem wydarzeń na tyłach. W tych warunkach, w wyniku całkowitej demoralizacji armii austro-węgierskiej, 24.10 wojska włoskie przeszły do ofensywy, która de facto była nią tylko z nazwy, albowiem opór wojsk przeciwnika był praktycznie zerowy. Włosi przekroczyli rzekę Piawę i ruszyli szybko do przodu. Austro-Węgry 29.10 zwróciły się z prośbą o zawieszenie broni, które podpisano 03.11.

Jednocześnie nastąpił rozkład monarchii Habsburgów. 28.10 w Pradze ogłoszono niepodległość Czechosłowacji. Tego samego dnia w Krakowie powstała Polska Komisja Likwidacyjna, która rozpoczęła przejmowanie władzy w Galicji na rzecz państwa polskiego. 29.10 Chorwackie Zgromadzenie zerwało ugodę choracko-węgierską z 1866 i ogłosiło przyłączenie ziem południowo słowiańskich Austro-Węgier do nowo powstałego państwa Słoweńców, Chorwatów i Serbów. 02.11 Węgry ogłosiły się niezależnym państwem.

kapitulacja Bułgarii Front bałkański :

Wojska Ententy dowodzone przez gen. Franchet d'Esperey w lecie 1918 liczyły 619.000 ludzi; składały się z 27 dywizji piech. (8 francuskich, 4 brytyjskich, 6 serbskich, 8 greckich i 1 włoskiej), 1 serbskiej dywizji kaw.; dysponowały 2.069 działami, 200 samolotami. Wojska państw centralnych liczyły w tym czasie do 600.000 ludzi; składały się z 16 dywizji ( 1 niemieckiej, 2 austro-węgierskich i 13 bułgarskich); dysponowały 1.388 działami i 80 samolotami.

Ofensywa wojsk Ententy rozpoczęła się 15.09 na odcinku Wardar-Crna w kier. Negotino. Do 17.09 przełamano obronę wojsk bułg., 22.09 zajęto Veles, a 29.09 opanowano Skopje. Opór armii bułgarskiej został złamany; żołnierze odmawiali dalszej walki. 30.09 skapitulowała Bułgaria, co umożliwiło rozpoczęcie działań bezpośrednio od południa ku Dunajowi.

Na czoło pościgu wysunęły się wojska serbskie, które mając za zadanie wyzwolenie własnego kraju parły bez wytchnienia na północ, 12.10 weszły do Niszu i 01.11 uwolniły Belgrad. Jednocześnie część Armii Wschodu posuwała się ku Konstantynopolowi.

Fronty pozaeuropejskie :

Na obszarze Palestyny wojska bryt. przełamały 19.09 obronę tur. miedzy Jaffą i Hajfą i rozwinęły powodzenie na północ i południe. 20.09 opanowały Nazaret, 01.10 Damaszek i 25.10 zajęły Aleppo, co przecięło linie zaopatrywania tureckiej Grupy Armii "Wschód", znajdującej się w Mezopotamii. W powstałej sytuacji Turcja nie była już zdolna do kontynuowania działań wojennych i 30.10 podpisała w Mudros akt zawieszenia broni.

tekst :  na podstawie źródeł patrz bibliografia

Powrót na stronę główną działu : WOJNA
Copyright 2004 © by Home Page   All rights reserved. ®